In 2018 reisde Jesters Jeroen Toet en Linda Kaput naar het noorden van Oeganda (Oost-Afrika) om drie districten en een gemeente (lokale overheden) te trainen in de methodologie van scenarioplanning. Oeganda huisvest meer dan een miljoen vluchtelingen uit Sudan en de Democratische Republiek Congo. De belangrijkste vraag is of de stroom vluchtelingen zal aanhouden of dat deze wellicht in de toekomst afneemt en zelfs omkeert. Hoeveel kinderen moeten er over een paar jaar naar school? Hoeveel mensen gaan gebruikmaken van de aanwezige klinieken? Leiden de verschillen in cultuur tot vervreemding of integratie?

Het noorden van Oeganda was lang zelf terrein van gewapende conflicten en is daardoor de armste regio in toch al één van de armste landen ter wereld. De vluchtelingen worden gastvrij ontvangen, maar de grote aantallen leiden tot allerlei uitdagingen. Sommige districten hebben evenveel vluchtelingen als eigen inwoners, maar krijgen hun budget slechts toegewezen op basis van het aantal inwoners.

Driedaagse training scenarioplanning

Scenarioplanning is een manier om grip te krijgen op dit soort vragen als basis voor strategische besluitvorming. Gedurende een driedaagse training leerden per district ongeveer 20 deelnemers de stappen van het scenarioproces. Aan de hand van hun eigen case werkten ze compacte scenario’s uit en dachten ze na over uitdagingen en opties. Dit leverde interessante inzichten op, van de toch wel erg grote invloed van klimaatverandering tot het belang van lobbyen bij de nationale regering. De deelnemers waren zonder uitzonder enthousiast over de methode en begrepen het concept goed.

Scenarioplanning in ontwikkelingscontext

Na eerdere ervaringen in een vergelijkbare context in Jordanië gingen Jeroen en Linda ook met een belangrijk inzicht naar huis. In Nederland wordt scenarioplanning vaak ingezet om de relevantie en risico’s van het slagen van een bepaalde optie te wegen. In een ontwikkelingscontext werkt dit anders. In principe zijn de belangrijkste opties, zoals het verbeteren van onderwijs, zorg en infrastructuur, altijd relevant. Het gaat veel meer om de balans tussen grote en kleine interventies en het kiezen voor een aantal opties terwijl voor de andere opties partners moeten worden gezocht. Desalniettemin is scenarioplanning voor migratievraagstukken een waardevol instrument omdat deze bijna altijd een hoge mate van onzekerheid kennen. Scenario’s bieden de mogelijkheid grip te krijgen op deze onzekerheid.

Inzichten delen

Op 6 maart 2019 gaf Linda Kaput een workshop ‘Scenarioplanning en migratie’ als onderdeel van de training ‘Migration and local governance’ van The Hague Academy.

Meer weten over dit project? Neem contact op met Jeroen Toet