De wereld is een film, geen foto
Met scenario’s kun je anticiperen op belangrijke onzekerheden. Maar dat is altijd een momentopname. Waar je vandaag nog grote onzekerheid in ziet, kan een (paar) jaar later een bepaald momentum hebben gekregen. Soms komen dingen die we als zekerheid zien, opeens ook op losse schroeven te staan. Kortom, de wereld stopt niet met veranderen wanneer je scenario’s hebt opgesteld. Allerlei gebeurtenissen, trends en ontwikkelingen blijven op elkaar inspelen, versterken of verzwakken elkaar. De scenario’s vormen een foto, maar de wereld is een film. Het is daarom belangrijk om te blijven monitoren wat er in die wereld gebeurt. Hoe belangrijke ontwikkelingen vorm krijgen, welke scenario’s dichterbij lijken te komen, welke minder waarschijnlijk worden in de loop der tijd. Alleen door dit te doen, kun je pas echt een adaptieve organisatie zien, kun je tijdig strategisch bijsturen.
Door dit systematisch, op gezette tijden te doen, zorg je voor een stukje borging en inbedding van het regelmatig met elkaar stilstaan over de vraag wat iedereen ziet gebeuren in de wereld om ons heen en of je er als organisatie goed op voorbereid bent. Dit kun je doen door een zogenoemd Early Warning Systeem (EWS) in te richten. In een EWS dienen de scenario’s als het ware als lenzen om zwakke signalen van verandering te interpreteren. Als je al geoefend hebt met het maken van scenario’s, heb je waarschijnlijk al ervaren hoe dat werkt. Doordat je je verdiept hebt in verschillende extreem andere toekomsten, zie je nu al vroege signalen van verandering om je heen. Om een EWS op te zetten, zijn er drie dingen die je hiervoor zal moeten doen: 1. Veranderindicatoren bedenken 2. Een dashboard opzetten 3. Zorgen voor inbedding in je P&C cyclus. Deze stappen lichten we in ons nieuwe artikel toe. Download deze hier.
Jeroen Toet is senior strateeg bij Jester Strategy en mede-auteur van het boek Scenarioplanning in de Praktijk. Meer dan 10 jaar helpt hij organisaties in de private en publieke sector om toekomstvaste keuzes te maken door middel van allerlei foresight methoden, waaronder scenarioplanning.
Vragen over het artikel? Neem dan contact op met Jeroen: j.toet@jester.nl of 06 11 451311
